De nieuwe minister voor Volksgezondheid, Welzijn and Sport (VWS), bekend door zijn heldere presentatie tijdens de coronacrisis, is inmiddels alweer een aantal maanden in functie. Naast het hoofd bieden aan de pandemie, staan hem andere belangrijke uitdagingen te wachten: lange wachtlijsten, personeelstekorten, en de almaar toenemende noodzaak om te digitaliseren in de zorg. De centrale vraag hierbij blijft: hoe kan de zorg kwalitatief, toegankelijk, en betaalbaar blijven, op zowel de korte- als de lange termijn?
De afgelopen decennia zijn er al veel programma’s opgestart om de zorg betaalbaar te houden. Toch lijkt niemand het gevoel te hebben dat deze programma’s veel succes hebben; de zorgkosten blijven hard stijgen. Bij ieder nieuw programma neemt de scepsis toe: waarom zou het nu wel lukken? Vanuit het door IMUKA geleide kennisconsortium blijven we graag optimistisch. We denken dat er nu mogelijkheden zijn die tot nu toe nog niet beschikbaar waren. De vierde fase van de industriële revolutie is nog maar net begonnen. Over de eerste drie fasen hebben we 250 jaar gedaan. Dat we nu een nieuwe fase zijn ingegaan betekent iets. Veranderen en wennen, maar ook nieuwe kansen.
Digitalisering
In steeds meer sectoren van de maatschappij zien we de invloed van digitalisering. Voor veel mensen is de sport het meest herkenbare voorbeeld. Recentelijk is de semiautomatische Robot-VAR door FIFA geïntroduceerd op het WK. Deze robot heeft als doel om onzekerheid met betrekking tot het goed- of afkeuren van doelpunten te verminderen en dus foutief-goedgekeurde en foutief-afgekeurde doelpunten te voorkomen. De uitslagen van de wedstrijden zijn dan gebaseerd op feiten. Gezien de problematiek waar we in de zorgsector samen tegenaan lopen, is het essentieel dat we op dezelfde manier kijken naar technologie als in het voetbal nu gebeurt. Technologie ondersteunend aan het menselijk proces. Keuzes maken onderbouwd met feiten, verifieerbaar door voldoende data. Digitalisering is niet meer een zaak van de toekomst; het is een noodzakelijk element om ons huidige ecosysteem draaiende te houden. Voetbal, een van oudsher conservatieve (lees: technologieschuwe) sport, staat in dat kader bij rust al 3-0 voor op de zorgsector. Maar er is nog een helft te spelen.
Digitale transformatie in de zorg
Tijdens de coronapandemie heeft digitale zorg, met name beeldschermzorg, zichzelf bewezen. Ondanks veel literatuur over de positieve waarde van teleconsultaties was deze ontwikkeling tot voor kort nauwelijks ingevoerd. De afgelopen jaren is deze ontwikkeling noodgedwongen in een stroomversnelling terechtgekomen. Maar gaan we deze ontwikkeling ook vasthouden en doorzetten na de pandemie? Hoe inspireert dit voorbeeld om vaart te zetten achter de digitale transformatie? Immers, in veel sectoren is de productiviteit door digitalisering verbeterd. De problemen in de zorg zijn duidelijk: het personeelstekort, de werkdruk, de administratieve lasten en daarmee de patiëntwachtlijsten lopen nog steeds op. Het is dus ook niet verrassend dat de noodzaak om te digitaliseren in de zorg hoog is.
Inhaalzorg als voorbeeld
Operatie inhaalzorg is in het leven geroepen om de uitgestelde zorg in te halen, gedreven vanuit een innovatiegeest en gebruik makend van geavanceerde technologie. Toch bestaat er terughoudendheid bij een deel van de behandelaren (de potentiële gebruikers van de innovatieve technologie) om de stap te maken naar digitalisatie in de zorg. Wat zouden de oorzaken hiervoor kunnen zijn? Wellicht is het een gebrek aan ervaring, te weinig kennis, onvoldoende bekwaamheid met de nieuwe technologie, of simpelweg de oude ‘Wat de boer niet kent dat eet hij niet’-terughoudendheid. Waarschijnlijk is het een samenspel van verschillende factoren, en valt de vinger niet simpelweg op de zere plek te leggen. Eén ding weten we wel: zoals Albert Einstein het ooit zei ‘Doing the same thing over and over again but expecting different results’ is niet de oplossing. Steeds hetzelfde blijven doen en andere resultaten verwachten gaat de zorg niet vooruithelpen. De zorg anders organiseren, arbeidsbesparende technologie inzetten, en digitale transformatie ondergaan zijn hard nodig om het tij te keren.
‘Preparing people for change’
Om digitale transformatie in de zorg te versnellen, moeten eerst de juiste condities worden gecreëerd. Een daarvan is de digitale ‘mindset’ en bereidheid van de gebruikers om ervaring op te doen met het leveren van zorg met behulp van nieuwe innovatieve technologie.
Vanuit ons kennisconsortium publiceren wij daarom een serie inspirerende blogs (zes delen) rondom de nut en noodzaak van digitale transformatie in de zorg. Deze baseren we op onze kennis en kunde rondom de principes van het Quadruple Aim kader: duurzaamheid, uitkomsten, efficiëntie, en (patiënt en zorgverleners-) ervaring. In deze blogs schetsen wij onze visie, onderbouwd met praktische voorbeelden.
Hoe verhoog je de effectiviteit in de operatiekamer? Hoe maak je patiënt en zorgverlener klaar voor digitale oplossingen? Hoe kan technologie ook de ‘Cost-disease’ in de zorg aanpakken? Dit zijn enkele vragen die wij zullen behandelen. Wij geloven dat doelstelling van de Federatie Medisch Specialisten (FMS) om Nederlandse medisch-specialistische zorg in 2025 tot de meest innovatieve, meest doelmatige en kwalitatief beste zorg ter wereld te laten behoren, samen behaald kan worden. Voorwaarde is dat we, net als in het voetbal, snel de digitale transformatie gaan omarmen.
In de komende blogs gebruiken wij de grote diversiteit aan kennis binnen ons consortium om onze visie en vooral onze positieve blik op de toekomst van de gezondheidszorg toe te lichten. Wij zullen illustreren hoe de digitale transformatie ons echt kan helpen.